BİBERONLA MAMA HAZIRLAMA

ALINTI

SEBZE SUYU

- 5 su bardak su
-1 havuç
-1 patates
-1 dilim kabak
-birkaç yaprak marul
-1 elma kabuğu

* Yukarıdakiler 2 saat kısık ateşte pişirilir. Az tuz ve arzu edilirse adaçayı eklenebilinir.

KARIŞIK SEBZE MAMASI

Başlangıçta koyu çorba, ilk haftadan sonra koyu püre şeklinde hazırlanır.

1.Hafta: 3 fincan su, bir tutam tuz, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates 50 dakika ağızı kapalı kapta pişirilir.Tel süzgeçten aktarılarak hiç ezmeden sebzelerin suyu bir kaba alınır. 1 çay kaşığı irmik ilave edilerek 5 dakika kaynatılır.

2.Hafta: Yukarıdaki gibi pişirilir. Havuçlar ve patatesler ezilerek püre şekline getirilerek süzgeçten geçirilir. İçine yine irmik katılarak yukarıdaki şekilde hazırlanır.

3.Hafta: Yukarıdakilere ek olarak 1 çay kaşoğı pirinç (ve her gün yeni olarak maydanoz, ıspanak, domates enginar v.b. ) ilave edilir. Elde edilen püreye 1 çay kaşığı irmik ilave edilerek 5 dakika daha pişirilir.

4.Hafta: Yukarıdaki şekilde hazırlanan püreye 1 çay kaşığı margarin yağı veya pastörize tereyağa katılır(= tam sebze püresi)

SEBZE ÇORBASI

( 2 Porsion)

- 1 küçük havuç
- 1 orta boy patates
- 1 orta boy domates
- 1 yemek kaşığı (mercimek, bulgur, veya pirinç)
- 1 yemek kaşığı sıvı yağı
- Az tuz

* Bir tencereye sebzeler küçük olarak doğranır, 1 yemek kaşığı herhangi bir tahıl unu, 1 yemek kaşığı sıvı yağ , az tuz konularak pişirilir. Tel süzgeçten geçirilir ve çocuğa verilir. Evde kıyma bulunduğunda 1 tatlı kaşığı katılabilinir, ancak olmadığı durumlarda tahıl unları yeterlidir.

YOĞURTLU SEBZE ÇORBASI

- 1 kepçe yoğut
- 1 patates ( havuç, ıspanak, marul, kabak v.b.)
- 1 yemek kaşığı buğday veya pirinç unu
- 1 yemek kaşığı sıvı yağı
- Az tuz

* Bir tencereye yoğurt konur, az su ile sulandırılır, evde olan her türlü sebze doğranır, tahıl grubundan birisi ve sıvı yağı ilave edilerek pişirilir.

PANKOT

* 2 dilim kızarmış ekmek küçük parçalara bölünerek tencereye konulur. Üzerine 2 çay bardağı sıcak et suyu eklenerek hafif ateşte 15 dakika pişirilir. Pişince bir tatlı kaşığı sıvı yağı ve 1 çorba kaşığı ufalanmış peynir ile servis yapılır.

HAVUÇ PÜRESİ

* 1 havuç yarım litre suda 30 dakika pişirildikten sonra püre haline getirilir. İçine 1 kaşık kızarmış ekmek, 1 kaşık ufalanmış peynir ve bir tatlı kaşığı zeytinyağı ekliyerek servis yapılır.

YUMURTA

* Yumurta katı olana kadar haşlanır. Sarısındann ilk gün yarım küçük kahve kaşığı olarak başlanır. Gün aşırı ve her defasında
miktar artıılarak 8-10 gün sonunda sarısının tamamı verilir. Başlangıçta sebze öğününde, daha sonra sabah kahvaltısında verilir.

ISPANAK PÜRESİ

* Birbuçuk su bardağı sebze suyuna bir çorba kaşığı pirinç unu ilave ederek15 dakika pişirilir. Üzerine 2 çorba kaşığı haşlanmış kıyılmış ıspanak eklenerek 5 dakika daha pişirilir. Daha sonra rendelenmiş peynir ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ekleyerek servis yapılır

KABAK PÜRESİ

* Çekirdeği ayıklanmış soyulmuş bir kabağı rendeleyip 1 çay bardağı su ekleyerek kısık ateşte suyunu çekene kadar pişiriniz. Sonra 2 çorba kaşığı irmik ve biraz et yada sebze suyu ekleyerek 15 dakika daha pişiriniz. Pişince 1 tatlı kaşığı sıvı yağı ekleyip servis yapınız.

MARUL PÜRESİ

* iki buçuk su bardağı suda bir demet marul 15 dakika pişirilir. Daha sonra marul ince olarak kıyılır. Birbuçuk su bardağı marul suyuna 2 çorba kaşığı buğday yada pirinç unu ve kıyılmış marul ilave ederek tekrar pişirilir. Ateşten aldıktan sonra birkaç kaşık süt ( veya formül mama) ilave ederek servis yapılır.

SÜTLÜ SEBZE PÜRESİ

* Birbuçuk su bardağ et suyuna 2 silme yemek kaşığı pirinç unu ilave ederek 10 dakika pişirilir. İçine 2 çorba kaşığı sebze ezmesi, 2 tatlı kaşığı zeytinyağ ve 1 çorba kaşığı soğuk süt ( veya formül mama) eklenerek servis yapılır.

SÜTLÜ PİRİNÇ

* Bir çay bardağı süt (veya formül mama) , bir çay bardağı su, 2 çorba kaşığı pirinç ve biraz tuz ile 40 dakika pişirilir.Üzerine rendelenmiş peynir ekleyip 5 dakika dinlendirilir. Servisten önce çok ince kıyılmış maydanoz ilave edilir.

HAVUÇ ŞEKERLEME

* 2 havuç halka şeklinde doğranır, üzerine 1 tatlı kaşığı un ve hafif tuz dökülerek örtecek kadar su eklenerek yarım saat pişirilir. Havuçlar yumuşayınca başka kaba aktarılır. Üzerlerine 1 kaşık bal ekleyip karıştırılarak servis yapılır.

BABÖR

- 1 ölçek yağsız yoğurt
- 1 ölçek pirinç suyu ( 1litre suya, 1 çorba kaşığı pirinç ile pişirilerek hazırlanır)

* Yukarıdakiler eşit ölçüde karıştırılarak bir su bardağı karışıma iki küçük kesme şeker ilave edilierek hazırlanır.

TUZ ŞEKER ERİYİĞİ

- 5 su bardağı kaynatılmış soğutulmuş su
- 2 çorba kaşığı şeker
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı yemek karbonatı

( kaşıklar tepeleme silme arası olacak şekilde doldurulur)

İSHAL DİYETİ

1.Gün: Elma suyu veya rendesi, muz, havuç suyu, açık çay, kanatılmış soğutulmuş su, doktorunuz gerek görürse tuz-şeker eriyiği. SÜT VERİMEZ

2.Gün: taze yoğurt, yoğurtlu lapa, yoğurtlu pirinç suyu, havuç püresi, limonla ezilmiş muz, az miktarda bisküvi eklenebilinir.

3.Gün: Haşlanmış patates, yağsız şekersiz süt, limon ve naneli çay, az yağlı çorbalar (sehriye, pirinç, sebze)

4.Gün: Haşlanmış dana eti, yağsız tuzlu peynir, haşlanmış tavuk göğüsü, makarna, peynirli havuç çorbası, yağsız buğlama balık.

DİKKAT: İshalli çocuğa pirinç suyu ve lapası 3 günden fazla devam edilmez. Devam edilirse ishal geçmediği gibi çocuk gittikçe zayıflar, ishal artar, iştah kesilir.

KEPEK LAPASI

* Birbuçuk su bardağı sebze suyuna birbuçuk çorba kaşığı kepek ile 1 çay kaşığı zeytinyağı ilave edilerek 15 dakika pişirilir. Gerekise süt (veya formül mama) ve rendelenmiş havuç eklenebilinir.

İshalli Çocuğun Beslenmesi

Çocuğunuz Altı Aydan Küçük ve Henüz Ek Gıda Almıyorsa
Emzirmeyi sıklaştırın.
Her kaka yapışta çaydanlığın altındaki kaynamış ve soğumuş sudan olabildiği kadar çok içirin. Çocuğunuz Ek Gıda Alıyorsa
Çocuğunuzu yemeye teşvik edin ve ona günde en az 6 kez yiyecek sunun.
Kısa aralıklarla enerji ve proteinden zengin yumuşak taze hazırlanmış püre şeklindeki yiyeceklerden (beyaz peynir haşlanmış yumurta patates yoğurt yoğurt ile yapılmış az yağlı pirinç çorbası tarhana çorbası pirinç lapası haşlanmış et ızgara köfte az yağlı pirinç pilavı makarna gibi) verin.
Potasyumdan zengin besin olarak muz püresi veya taze sıkılmış meyve suları içirin.
Şekerli ve yağlı yiyecekler ishali artırır. Çocuklara böyle gıdalar (çikolata bisküvi gofret kuruyemiş pastalar meşrubatlar yağ bol reçel pekmez) vermeyin.
Hazır meyve suları ve kolalı içeceklerin ishalli çocuğunuza hiçbir yararı yoktur.

Çocuğunuzu İshalden Korumak İçin
Ona ilk altı ay sadece anne sütü verin.
Dokuz aylık olunca kızamık aşısını yaptırın.
Çocuğunuza yiyecek hazırlamadan ve beslemeden önce çocuğunuzun altını değiştirdikten sonra kendiniz tuvaletten çıktıktan sonra mutlaka ellerinizi yıkayın. Ellerinizi yıkarken sabunu elinizde dört defa çevirmeniz yeterli olacaktır.
İshal olma riskini azaltmak için çocuğunuzu beslerken biberon kullanmayın. Bebeğinizin yiyeceklerini kolay temizlenen cam veya porselen kaplarda hazırlayın ve kaşık ile yedirin.
Temizliğinden emin olmadığınız yiyecek ve içecekleri asla kullanmayın.
Çiğ sebze ve meyveleri temiz su ile yıkamadan yedirmeyin.
Yiyecekleri ağzı kapalı olarak buzdolabında saklayın.
Pişirilmiş yiyeceklerinizi oda sıcaklığında iki saatten fazla bırakmayın ve bunları çocuğunuza yedirmeyin.
Temizliğinden emin olmadığınız suları kaynatıp soğutarak çocuğunuza içirin.
İçme ve kullanma sularınızı temiz kaynaktan temin edip temiz kaplarda ağzı kapalı olarak saklayın.

İshalli Çocuğun Anne ve Babasına Öneriler
İshal su kaybı nedeniyle öldürücü olabilen bir hastalıktır. İshali olan çocuğunuzda su kaybını önlemek için su ve sulu gıdaları (kaynatılmış çorbalar) her zamankinden daha fazla verin.
Her kakadan sonra iki yaşından küçük çocuklara bir çay bardağı iki yaşından büyüklere ise bir su bardağı yukarıda sayılan içeceklerden mutlaka içirin.
İshali olan çocuğu aç bırakmayın beslenmesine devam edin. İshalli çocuğu sık sık ve az az besleyin. Emiyorsa anne sütünü kesmeyin. Daha sık emzirin. Çocuğunuza ishali geçtikten sonra iki hafta süre ile ek bir öğün verin.
Çocuğunuzu ağız ve dilin kuruması bıngıldak ve gözlerin çökmesi göz yaşının olmaması karın derisinin çekilip bırakıldığında yavaş geri dönmesi gibi su kaybı belirtileri yönünden yakından izleyin.
İshalli çocuğunuza doktor önerisi dışında antibiyotik vermeyin. İshal kesici ilaçların çocukluk çağı ishal tedavisinde asla yeri yoktur.

Aşağıdaki durumlarda çocuğunuzu hemen bir sağlık kuruluşuna götürün;

Belirgin susaması veya su kaybı belirtileri varsa çocuğunuzun ishali üç gün içinde düzelmiyorsa çok sık veya fazla miktarda kaka yapıyorsa tekrarlayan kusmaları oluyorsa yeme içmesi bozulduysa kakasında kan varsa ateşi yüksek ise.

Oyun çoçuğunun(1-6 yaş) beslenmesi

Oyun çocukluğu 1-6 yaş arası dönemi kapsar. Aile içerisinde bir birey olmaya başlayan çocuk, sayısız gelişme ve değişim gösterir. Bu gelişim ve değişim sürecinde çocuğun yeme alışkanlıkları da doğrudan veya dolaylı olarak ailenin beslenme alışkanlıklarından etkilenir. Ülkemizin kültürel yapısı da göz önüne alındığında “tombul çocuk = sağlıklı çocuk” önermesinin yaygınlığı, bu dönemde yüksek yağlı, yoğunlukla tahıl içerikli beslenme ile obesite ve erişkin dönem kardiyovasküler hastalıklarına zemin hazırlar. Kendi başına yiyecek temin edemediği bir dönemde olan çocuk, kendine sunulan besinlere tabidir ve yeme alışkanlıklarını geliştirmede anne-babasını ya da bakıcılarını model alacak ve taklit edecektir. Ailelerin beslenme konusunda bilinçlendirilmesi ile oyun çocukluğu dönemi doğru beslenme davranışının kazanılması yönünden avantajlı hale getirilebilir.

Çocuğun büyüme ve gelişimini tamamlayabilmesi ve doğru beslenme modeli oluşturabilmesi için tüm besin grupları yeterli miktarda, uygun pişirme yöntemleri ile öğünlere bölünmüş biçimde sunulmalıdır. Büyüme-gelişme işlevi enerji gerektiren bir süreçtir; bunun yanı sıra küçük çocukların günlük fizik aktiviteleri de fazladır. Sözü edilen sebepler nedeniyle enerji ihtiyacı yüksektir. Oyun çocukluğu döneminde yaş küçüldükçe mide kapasitesi de düşer ve alınması gereken toplam besin miktarı 3 ana 3 ara öğüne bölünmüş şekilde sunulur. Günlük 1-2 g/kg protein alımı yeterlidir. Toplam günlük ihtiyacın %50’si hayvansal kaynaklı proteinlerden sağlanmalıdır. Ciddi tartışma ve araştırmalara rağmen, yağlar beslenmede yüksek kalori kaynağıdır ve yağda eriyen vitaminlerin emilimi için diyet ile yağ tüketimi gereklidir. Dolayısıyla günlük enerjinin %25-30’u yağlardan sağlanmalıdır. Oyun çocuğunun diyetindeki doymuş yağ ve kolesterol süt ve süt ürünlerinden kaynaklanmaktadır. Erişkin dönem kardiovasküler hastalıklara zemin yaratması nedeniyle çocuklar erken yaşlardan itibaren yağı azaltılmış süt ve süt ürünleri ile beslenmelidir. Protein ve yağdan arta kalan enerji karbonhidratlardan sağlanmalı ve büyük çocuklardan farklı olarak günlük kalori ihtiyacının %50-60’ını oluşturmalıdır. Bu karbonhidrat kaynakları şekerleme, bisküvi, çikolata vb. formlarda kullanılmamalı ve ara öğünlere yerleştirilmemelidir.

Bitkisel gıdaların sindirim enzimleri ile parçalanamayan kısmına posa denilmektedir. Sağlıklı sindirim için günlük ortalama 12 gram posa tüketilmesi önerilmekte ve sindirim sistemi hastalıkları ve kolon kanseri gelişimi ile yetersiz posalı beslenme ilişkili bulunmuştur.

Oyun çocuğunun menüsünde, temel besin maddeleri bulunmalı ve günlük enerji, protein, yağ, vitamin ve mineral gereksinimleri karşılanılmalıdır. Menüde bulunması gerekli besin grupları 5 ana grupta incelenmektedir:
1.grup; Et, tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagiller bu grupta yer alır. Bu gruptaki besinler iyi kalite protein ve minerallerce zengindir.
2.grup; Süt, yoğurt, peynir, süt ürünleri bu gruptadır. Bu gruptaki besinler kemiklerin, dişlerin gelişimi için gerekli kalsiyum, A vitamini, B vitamini ve iyi kalite protein içermektedir.
3.grup; Ekmek, makarna, pirinç bu gruptadır. Bunlar temel enerji kaynağı besinlerdir.
4.grup; Sebze ve meyve grubudur. C vitamininden zengindir.
5.grup;Şeker ve yağlar bu gruptadır, enerji sağlarlar.